Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu günümüzde en sık duyduğumuz fakat hakkında çok da doğru şeyler bilmediğimiz hatta son zamanlarda oldukça popüler hale gelen bir bozukluktur. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu bütün çocuklarda görülebilmekle birlikte kız çocuklarına oranla erkek çocuklarında daha sık görülmektedir.Genellikle erkek çocuklarında hiperaktivite yani aşırı hareketlilik hali daha sık görülürken kız çocuklarında dikkat eksikliği daha yoğun görülmektedir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu genellikle okul yaşlarında hatta öğretmenin çocuğun diğer çocuklardan farklı olduğunu fark etmesiyle ortaya çıkar fakat tanı alabilecek düzeyde olması için daha erken yaşlarda belirtilerini göstermesi gerekir.Yapılan araştırmalarda genetik bir yatkınlığın olduğu da görülmektedir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivitesi olan çocuk dikkatini toparlamakta güçlük çeker,dikkatini toparlayabilse de dikkat ve odaklanma süresi yaşıtlarına göre kısadır , ders başına ya da ödev başına oturmakta güçlük çeker,sık sık tuvalete gitme isteği,su içme isteği gibi istekleri olur fakat genellikle keyif aldığı bir şeyle uğraşıyor ise saatlerce sevdiği şeyin başında kalabilir(örneğin bilgisayarda oynadığı bir oyun başında,sevdiği bir çizgi film başında) .Bazen sevdiği şeyin başında kalabilen çocuk çok sevdiği bir oyun ya da oyuncaktan bile çabuk sıkılabilir . Oyun esnasında da oldukça hareketli ve sıkılgandır.Bir oyuncaktan diğerine çabuk geçerler ve sonrasında bazı çocuklar oynadığı oyuncağa zarar bile verebilir.
Okul yaşantısı içerisinde ise sınıfa ve okula,okulun kurallarına uyum sağlamakta zorlanırlar,eşyalarını sıklıkla kaybeder ya da okulda unuturlar,öğretmen ders anlatırken dersi bölebilir,şarkı söyleyebilir,sesler çıkarabilir,yakınında ki bir arkadaşıyla uğraşabilir ya da hiçbir şey bulamazsa elinde ki kalemiyle oynar ya da resim yapar.
Genellikle de öğretmenin çocukta ki farklılığı fark etmesi üzerine aile bilgilendirilir.Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun zeka ile bir ilişkisi yoktur yani zeka geriliği ile hiçbir bağlantısı yoktur.Aksine beyin yapıları diğer çocuklardan daha farklıdır yani iyi bir çalışma ile çok başarılı yerlere gelebilirler.Bir çoğunun hayal gücü çok kuvvetlidir , bir çok kişinin aklına gelmeyecek enteresan sorular sorabilirler , yaratıcılardır .Farklı deneyimler hoşlarına gider.Daha önce de bahsettiğim gibi bazı çocuklarda dikkat eksikliği daha fazla görülürken bazılarında hiperaktivite yani aşırı hareketlilik hali daha fazla görülebilir.Fakat her hareketli çocuğa hiperaktif bu çocuk gibi bir etiketin yapıştırılması son derece yanlıştır.Ailelerde son zamanlarda benim çocuğum hiperaktif gibi bir söylem duyuyorum ve sanki bu durum bir gurur kaynağıymış gibi aktarılıyor. Lütfen kulaktan dolma bilgilerle ya da ders yapmak istemeyen , sürekli oyun oynamak isteyen bir çocuğa aile kendi düşüncesine göre bir tanı koymaya çalışmasın. Her hareketli çocuk ya da ders çalışmak istemeyen çocuk hiperaktif çocuk değildir.
Çocuklarınızı gözlemlerken kendi yaşıtlarından daha farklı görünüyorsa bir takım davranışları ve yukarıda belirttiğim özellikler çocuğunuzda var ise mutlaka bir uzmana götürmeli ve tanıyı bir uzman koymalıdır.Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu doğru anne baba eğitimi,okul programı ve gerek duyulursa doğru ilaçlarla kişinin hayatını zorlaştırmadan hayatına devam etmesini sağlamaktadır.
Acaba benim çocuğumun da böyle bir durumu var mı dır? sorusunu soruyor iseniz en yakın zamanda size yardımcı olabilecek bir uzmanla görüşmenizi tavsiye ederim.
Psikolog ve Aile Danışmanı
Seval HACIM KILIÇ
Not: bu sitede ve makalede anlatılanlar yalnızca genel bir bilgi için verilmiştir. Bu bilgilerden yola çıkarak teşhis koymak ya da tedaviden bahsetmek mümkün değilidir. Teşhiş için bir doktora başvurunuz.
